Karaciğer kanseri

Karaciğer kanseri, karaciğerinizin hücrelerinde başlayan kanserdir. Karaciğeriniz, karnınızın sağ üst kısmında, diyaframınızın altında ve midenizin üzerinde bulunan futbol topu büyüklüğünde bir organdır.

Karaciğerde çeşitli kanser türleri oluşabilir. En yaygın karaciğer kanseri türü, ana karaciğer hücresi tipinde (hepatosit) başlayan hepatosellüler karsinomdur. İntrahepatik kolanjiyokarsinom ve hepatoblastoma gibi diğer karaciğer kanseri türleri çok daha az yaygındır.

Karaciğere yayılan kanser, karaciğer hücrelerinde başlayan kanserden daha yaygındır. Kolon, akciğer veya meme gibi vücudun başka bir bölgesinde başlayıp daha sonra karaciğere yayılan kansere, karaciğer kanserinden çok metastatik kanser denir. Bu kanser türü, kolonda başlayan ve karaciğere yayılan kanseri tanımlamak için metastatik kolon kanseri gibi başladığı organdan sonra adlandırılır.

 

Türler

  • Hepatosellüler kanser
  • Semptomlar
  • Karaciğer

 

Çoğu insan, birincil karaciğer kanserinin erken evrelerinde belirti ve semptomlara sahip değildir. Belirtiler ve semptomlar göründüğünde şunları içerebilir:

  • Denemeden kilo vermek
  • İştah kaybı
  • Üst karın ağrısı
  • Mide bulantısı ve kusma
  • Genel halsizlik ve yorgunluk
  • Karın şişmesi
  • Cildinizde ve gözlerinizin beyazlarında sarı renk değişikliği (sarılık)
  • Beyaz, kireçli dışkı

 

Ne zaman doktora görünmeli

Sizi endişelendiren herhangi bir belirti veya semptomla karşılaşırsanız doktorunuzdan randevu alın.

 

Nedenleri

Karaciğer kanseri, karaciğer hücreleri DNA’larında değişiklikler (mutasyonlar) geliştirdiğinde ortaya çıkar. Bir hücrenin DNA’sı, vücudunuzdaki her kimyasal işlem için talimatlar sağlayan malzemedir. DNA mutasyonları bu talimatlarda değişikliklere neden olur. Bunun bir sonucu, hücrelerin kontrolden çıkmaya başlaması ve sonunda bir tümör, yani kanserli hücrelerden oluşan bir kitle oluşturmasıdır.

Bazen, kronik hepatit enfeksiyonlarında olduğu gibi, karaciğer kanserinin nedeni bilinmektedir. Ancak bazen karaciğer kanseri, altta yatan hastalığı olmayan kişilerde meydana gelir ve buna neyin sebep olduğu net değildir.

 

Risk faktörleri

Birincil karaciğer kanseri riskini artıran faktörler şunları içerir:

  • HBV veya HCV ile kronik enfeksiyon. Hepatit B virüsü (HBV) veya hepatit C virüsü (HCV) ile kronik enfeksiyon, karaciğer kanseri riskinizi artırır.
  • Siroz. Bu ilerleyici ve geri döndürülemez durum, karaciğerinizde yara dokusu oluşmasına neden olur ve karaciğer kanseri geliştirme şansınızı artırır.
  • Bazı kalıtsal karaciğer hastalıkları. Karaciğer kanseri riskini artırabilen karaciğer hastalıkları arasında hemokromatozis ve Wilson hastalığı bulunur.
  • Şeker hastalığı. Bu kan şekeri bozukluğuna sahip kişiler, şeker hastalığı olmayanlara göre daha fazla karaciğer kanseri riskine sahiptir.
  • Alkolden bağımsız karaciğer yağlanması. Karaciğerde biriken yağ, karaciğer kanseri riskini artırır.
  • Aflatoksinlere maruz kalma. Aflatoksinler, kötü depolanan mahsuller üzerinde büyüyen küfler tarafından üretilen zehirlerdir. Tahıllar ve sert kabuklu yemişler gibi mahsuller aflatoksinlerle kontamine olabilir ve bu da bu ürünlerden yapılan yiyeceklere karışabilir.
  • Aşırı alkol tüketimi. Uzun yıllar boyunca günlük orta miktardan fazla alkol tüketmek, geri dönüşü olmayan karaciğer hasarına neden olabilir ve karaciğer kanseri riskinizi artırabilir.

 

Önleme

Siroz riskinizi azaltın

Siroz, karaciğerde yara izi oluşturur ve karaciğer kanseri riskini artırır. Aşağıdaki durumlarda siroz riskinizi azaltabilirsiniz:

  • Hiç değilse ölçülü olarak alkol alın. Alkol almayı seçerseniz, içtiğiniz miktarı sınırlayın. Kadınlar için bu, günde birden fazla içki içmek anlamına gelmez. Erkekler için bu, günde en fazla iki kadeh içki anlamına gelir.
  • Sağlıklı kilonuzu koruyun. Mevcut kilonuz sağlıklıysa, sağlıklı bir diyet seçerek ve haftanın çoğu günü egzersiz yaparak kilonuzu korumaya çalışın. Kilo vermeniz gerekiyorsa, her gün yediğiniz kalori miktarını azaltın ve yaptığınız egzersiz miktarını artırın. Yavaş yavaş kilo vermeyi hedefleyin – her hafta 0,5 ila 1 kilo.
  • Hepatit B’ye karşı aşı olun
  • Hepatit B aşısı alarak hepatit B riskinizi azaltabilirsiniz. Aşı, bebekler, yaşlı yetişkinler ve bağışıklık sistemi zayıflamış olanlar dahil hemen hemen herkese verilebilir.

 

Hepatit C’yi önlemek için önlemler alın

Hepatit C aşısı yoktur, ancak enfeksiyon riskinizi azaltabilirsiniz.

Herhangi bir cinsel partnerin sağlık durumunu bilin. Partnerinize HBV, HCV veya cinsel yolla bulaşan başka bir enfeksiyon bulaşmadığından emin değilseniz, korunmasız cinsel ilişkiye girmeyin. Partnerinizin sağlık durumunu bilmiyorsanız, her cinsel ilişkiye girdiğinizde prezervatif kullanın.

İntravenöz (IV) ilaçlar kullanmayın, ancak yaparsanız temiz bir iğne kullanın. Yasadışı uyuşturucuları enjekte etmeyerek HCV riskinizi azaltın. Ancak bu sizin için bir seçenek değilse, kullandığınız iğnenin steril olduğundan emin olun ve paylaşmayın. Kontamine ilaç gereçleri, hepatit C enfeksiyonunun yaygın bir nedenidir. Topluluğunuzdaki iğne değişim programlarından yararlanın ve uyuşturucu kullanımınız için yardım aramayı düşünün.

Bir piercing veya dövme yaptırırken güvenli, temiz dükkanlar arayın. Düzgün sterilize edilemeyen iğneler, hepatit C virüsünü yayabilir. Bir piercing veya dövme yaptırmadan önce, bölgenizdeki mağazaları kontrol edin ve personel üyelerine güvenlik uygulamaları hakkında bilgi alın. Bir mağazadaki çalışanlar sorularınızı yanıtlamayı reddediyorlarsa veya sorularınızı ciddiye almıyorsa, bunu tesisin sizin için uygun olmadığının bir işareti olarak alın.

 

Hepatit B veya C enfeksiyonu için tedavi arayın

Hepatit B ve hepatit C enfeksiyonları için tedaviler mevcuttur. Araştırmalar, tedavinin karaciğer kanseri riskini azaltabileceğini gösteriyor.

 

Doktorunuza karaciğer kanseri taramasını sorun

Genel popülasyon için, karaciğer kanseri taramasının karaciğer kanserinden ölme riskini azalttığı kanıtlanmamıştır ve genellikle tavsiye edilmez. Karaciğer kanseri riskini artıran rahatsızlıkları olan kişiler, aşağıdakilere sahip kişiler gibi taramayı düşünebilir:

  • Hepatit B enfeksiyonu
  • Hepatit C enfeksiyonu
  • Karaciğer sirozu

Taramanın artılarını ve eksilerini doktorunuzla tartışın. Riskinize bağlı olarak taramanın sizin için doğru olup olmadığına birlikte karar verebilirsiniz. Tarama tipik olarak bir kan testi ve altı ayda bir abdominal ultrason muayenesini içerir.